Bis Bauke Bies

Geboren te Donkerbroek op 6 november 1959.
Overleden te Groningen op zondagavond 20 juni 1999.
'Als mijn familie zo komt, doe ze dan de groeten ...'Bauke Bies, die van 30 juni 1977 tot ongeveer 1981 (?) lid was van Damclub Huizum, was een trouw abonnee van het clubblad 'De Huizumer'.Als penningmeester had ik hem een schriftelijk verzoek gestuurd het abonnementsgeld over te maken.
Omdat mijn telefoonnummer in de brief stond vermeld, belde hij me op 15 of 16 juni j.l. op:'Hallo, met Bauke', klinkt het vrij opgewekt.- 'Hee Bauke, hoe is het ?' 'Op dit moment lig ik in het ziekenhuis.'- 'O, wat is er aan de hand ?' 'Ik heb last van uitputtingsverschijnselen.' - 'O, welk ziekenhuis is het'.'Het Academisch'.- 'En welke afdeling ?''C-2, maar waar ik voor bel: In je brief voor het abonnementsgeld, en dat komt verder wel goed, kwam ik jou telefoonnummer tegen.Kan jij mij het adres geven van Bernard Post'.- 'Jawel, dat is Zwenkgras 35, postcode 8935 en dan even in het telefoonboek kijken .... HB te Leeuwarden.''Bedankt'.- 'Graag gedaan en beterschap, hoi .'Aangezien onze distributeur Jan Terpstra in Praag verbleef, heb ik Bauke direkt (de donderdag) een clubblad en een beterschapskaart gestuurd met daarop de afbeelding van een koe met een grote pleister op zijn lichaam. Naar zijn adres in het ziekenhuis uiteraard.Bernard Post, die Bauke nog kent uit zijn studietijd in Groningen en vanDamclub D.V.K., zou kort hierop een uitnodiging ontvangen voor een te vieren 40e verjaardag op 10 juli . Deze datum was gekozen, omdat deze precies lag tussen de verjaardag van een vriendin en die van Bauke. Ze zouden samen een feestje geven.
Maar kort hierop kreeg Bernard het bericht, dat Bauke was overleden. Een schok. Zelf hoorde ik het bericht van mijn zus, die de krant eerder leest dan ik.Zij herkende als damleek de naam Bauke Bies. Dit kwam vreemd over. Nooit bel je met iemand en dan vlak voordat diegene overlijdt is er nog even contact.

De volgende koppen verschenen in de kranten:
Friesch Dagblad: 'Bauke Bies: dammer, maar bovenal warm mens';(Andries Bakker)
Leeuwarder Courant : ' Bauke Bies, vooral romantisch dammer';(Gerrit Kloosterman ?)
Nieuwsblad van het Noorden : 'Herr Dokter' Bies, een berooide bonvivant, die onbekommerd door het lgven zwierde'.(Bouke Nielsen)
Het schijnt, dat Bauke 'Herr Dokter Bies' op zijn naambordje had staan.

Net als Jannes van der Wal werd Bauke Bies 39 jaar oud.Beiden damden, schaakten en speelden bridge. En beiden vielen ze op, kleurden ze het damleven. Jannes was soms niet te doorgronden, had zijn nukken. Bauke was altijd goedgemutst. Na het overlijden van Jannes op 24 september 1996 sprak Bies voor de lokale radio een gedenkwoord. Van Bauke is de uitspraak: 'Jannes was geen sociaal wonder, maar hij was mijn vriend'.

Auke Scholma schrijft in zijn LC-rubriek van 18 maart 1995 dat Bauke in het seizoen 194/1995 goed draaide in het team van Bakkerij Jorritsma Rinsumageest (1e klasse B KNDB). Hij scoorde in 8 ronden 13 punten. In de 9e ronde verloor hij onnodig. Scholma vermoedt dat er toen al iets mis moet zijn geweest met zijn gezondheid, want twee weken later op15 februari 1995 werd Bauke in de tijdnoodfase van een schaakpartij (!) getroffen door een hartinfarct. Hij heeft zich toen nog naar een telefooncel gesleept en het alarmnummer gebeld, maar men geloofde hem niet. Daarna heeft hij zijn broer gebeld, die van Donkerbroek naar Groningen kwam. De gebelde dokter kwam pas de volgende morgen om te concluderen, dat Bauke direct naar het ziekenhuis moest. Eén derde van het hart was toen al beschadigd. Rinsumageest overleefde de wedstrijd tegen DES Lunteren en tijdens de laatste ronde tegen Heemstede zat Bies al weer grijnzend aan bord 10. Hij won. Rinsumageest promoveerde naar de Hoofdklasse en Huizum degradeerde dat jaar naar de 2e klasse A KNDB .Ook hierna zou Bauke bij Rinsumageest blijven spelen. Op het moment dat Rinsumageest naar geld zocht om de spelers te behouden, nam hij het voortouw door te zeggen dat hij bleef. Anderen volgden zijn voorbeeld. Het team moet het nu zonder hem doen, maar is er door de gezamenlijke emotionele ervaringen sterker door geworden en nog meer een eenheid. Bauke was twee jaar ouder dan ik en zodoende liep hij steeds een stukje op mij vooruit. Slechts één partij heb ik tegen hem gespeeld. Bauke was in 1976 al juniorenkampioen van Friesland geworden en in 1977, toen ik mijn enige partij tegen hem mocht spelen, werd hij wederom juniorenkampioen, voor Oege Dijkstra en Johan Bulstra. Ondergetekende werd als debutant laatste. Ons duel moest overigens op een avond te Joure worden gespeeld in Café Restaurant 'Het Tolhuis'. Ik ging met de bus naar Joure. Buiten werd het alsmaar donkerder, dusdanig dat je op het Friese platte land helemaal niet meer zag waar je was. Voor mij zat een jongedame met blond golvend haar. De lokken golfden tot over haar schouders. Normaal zou ik zo'n blondje in die tijd niet aan durven te spreken, maar nu moest ik het haar wel vragen. Ik vroeg of het in aantocht zijnde lichtschijnsel het dorp Joure betrof. Vreemd genoeg verstond ze mij en kreeg ik een antwoord terug.En het was een mooi antwoord, want zij was mooi.In het bovenzaaltje van Damclub Joure zat tegenover mij het vervaarlijke beest Bies. Hij had de luxe van een begeleidende vader. Juist op tijd had ik verloren om erachter te komen, dat mijn bus terug naar Leeuwarden na 22.00 uur 's avonds helemaal niet meer ging. Een snelle spurt naar een andere bushalte deed mij in de laatste bus naar Sneek belanden, alwaar ik de nachttrein van ongeveer half twaalf nog kon pakken. Ach, ik was 16 jaar.Ook speelden we als afgevaardigden van Friesland in 1976 beiden in Oss om het sneldamkampioenschap van Nederland. Voor het eerst in mijn leven zag ik voor het station aldaar een echte monnik op een fiets in bruin omhulsel en een wit koord om zijn middel. Ze bestonden dus echt.Het was bloedheet in Oss, boven de dertig graden. Er werd gespeeld in een gebouwtje van een frituurondernemer. Bauke werd 1e bij de junioren en ik, ik werd als onervaren speler natuurlijk laatste bij de aspiranten.Mijn in Deventer wonende grootvader, Liekele Boersma, die overigens niets met dammen had, was mee als mijn begeleider. Hij vond het leuk om als Fries om utens enige woorden in het Fries met Bauke te wisselen. Ook had hij als verpleger al gezien dat Bauke iets aparts had in zijn motoriek. In 1978 had Friesland een zeer sterk junioren tiental, waarmee we in Arnhem de 14e nationale juniorendamdag wonnen: Bauke Bies (2 pnt.), Johan Bulstra (2), Henk Hosper (1), Hendrik de Vries (2), Jan Pieter Drost (1), Rens Koene (2),Sietse Nagel (1), Reinder v.d. Pal (2), Hendrik v.d. Zee (2) enJoop van der Pal (2).Voor mij behoorde hij tot een groepje van vier Friese topspelers, t.w.Johan Capelle, Jannes van der Wal, Auke Scholma en Bauke Bies.Hoezo niet Harm Wiersma, hoor ik u zeggen. Harm was een speler, die al veel eerder op grote hoogte terecht kwam. Nee, de Friese Beatles hadden iets overeenkomstigs in zich. Alle vier hielden er vrij sobere levensstijlen op na. Alle vier speelden zij ooit bij Huizum en alle vier gingen om uiteenlopende redenen naar Groningen, meestal onder het mom van studeren. Alle vier bleven zij in Groningen wonen en alle vier bereikten zij een aantal malen de finale van het kampioenschap van Nederland. Johan Capelle, tegenwoordig woonachtig in Amsterdam, was overigens de enige van de vier, die geen Fries sprak.Hoe kon dit ook met een Groningse moeder, een Amsterdamse vader en wonend in Leeuwarden/Huizum. Qua leeftijd hobbelde de Nationaal Grootmeester Bauke Bies een paar jaar achter zijn voorbeelden aan. Andries Bakker herinnerde mij aan een anekdote. Bauke sliep 's morgens nogal eens uit. Op een morgen, het moet tijdens het NK in 1982 zijn geweest, was dit onbedoeld ook het geval, maar dat kwam, omdat de wekker het had begeven. Evert Dollekamp en arbiter Tom Nobbe speelden ook een rol in het hele verhaal, maar daar gaat het verder niet om. Er wordt aan de deur gebeld, zacht gebeld, hard gebeld, en Bies wordt wakker. Hij trekt het raam van zijn bovenwoning open en steekt zijn behaarde hoofd naar buiten. Beneden staat een man met een ladder, die zegt dat hij de schoorsteenveger is en Bauke's schoorsteen wil vegen.'Dat is best', roept Bauke terug, 'maar ik heb helemaal geen schoorsteen, maar toch bedankt voor het wekken, ouwe reus' gelijk Olivier Bommel. In de krant verschenen in die tijd koppen als: 'Bauke Bies jodelend door nationaal damkampioenschap'. Naar de crematieplechtigheid op 24 juni te Groningen zijn behalve familie en kennissen veel dammers gekomen uit vooral Groningen en Friesland. Het hele team van Rinsumageest is aanwezig. Maar ook Ron Heusdens uit Zuid Holland is er. Ron staat bekend als een denksporttriatleet (dammen, schaken, bridge). Verder kennissen uit de schaak- en bridgewereld. De Humanistisch spreekster vertelde dat de gezondheid hem dusdanig in de steek liet, dat het traplopen naar zijn bovenwoning hem vaak moeilijk afging. Bauke mocht dan, voor zover ik weet, alleen door het leven gaan, vrienden en kennissen had hij genoeg. Hij ontving na een inzamenlingsactie van zijn kennissen een Spartamet, omdat hij anders vanwege zijn gezondheid niet meer naar de schaakclub in Haren kon komen.Het was een uitkomst, maar op een bepaald moment had Bauke er niet aan gedacht benzine in het apparaat te doen, waardoor hij midden in de nacht kwam stil te staan. De spreekster vertelde verder dat Bauke veel had kunnen bereiken, maar dat hij dit niet wilde. Hij vond dat je van het leven moest genieten.Toen Bauke in 1977 Jeugdwereldkampioen werd, kreeg hij van de Provincie een telescoop, waarmee hij staand op het schuurtje achter huis urenlang de hemel aftuurde, ook als het vroor.(Hij ging na het Atheneum in Oosterwolde naar Groningen om sterrenkunde te studeren - niet afgemaakt overigens). Maar Bauke had in zijn jeugdjaren meer hobbies. Hij speelde niet onverdienstelijk op de tuba. Hiermee had hij ook enkele diploma's gehaald. Een muziekstuk van Bach heeft hij veel geoefend. Tijdens de bijeenkomst liet men drie muziekstukken horen. Het eerste was onbekend, in het tweede herkende Theo Knoppers een nummer van Lou Reed en het derde was van Bach.(Zus Hylkje Bies mailde op 24 november 2000 dat het eerste muziekstuk het nummer 'If' van Pink Floyd was, uitgezocht door Inge en een paar andere goede vrienden).Een aantal feiten was 'nieuw'. Bauke zou zich als lid van de anti-kernenergiebeweging hebben laten vastbinden op de spoorrails.Bauke was met weinig tevreden. Hoefde derhalve niet veel geld om van te leven. Had ook niet overal geld voor over, maar had dit wel over voor een tatouage. (Dit laatste kan ik niet goed gehoord hebben).(Intussen is bekend dat het ging om een apekop op zijn rechterarm). Hij wist precies hoe het zat met zijn hart. Van een donorhart wilde hij niets weten. Na een bericht op de provinciale radio over een boekje + CD van Meindert Talma met de titel 'Dammen met Ome Hajo' spoedde ik mij naar boekhandel 'De Tille' om het kleinnood aan te schaffen. Na een zoektocht schoot ik op de bovenverdieping een mevrouw aan achter een balie.'Ik vroeg: Ik zoek een boek van Meindert Talma.' De vrouw had de naam al ingetikt en liep een lijstje af met mogelijkheden: ' ..Dammen met O....., nee dat zal het niet zijn.' 'Waarom niet ?', vroeg ik ietwat verbaasd.'Dan moet het beneden staan', zei ze. Beneden aangekomen zocht ik weer alle schappen door. Er liep een meisje rond. Ik durfde het haast niet te vragen, maar: 'Werk jij hier ? En zo ja, weet jij waar het nieuwe boek van Meindert Talma staat.' Ook dit meisje verstond mij. 'Dat heb ik wel gezien', sprak zij en na even zoeken belde ze een collega en liep vervolgens naar boven. Na enige tijd kwam zij terug. Het boek zat nog in een doos.Achter in deze roman staat een homepage-adres. Tijdens het bekijken van deze site werd mijn aandacht getrokken door enkele voorkanten van een in Groningen uitkomend Fries tijdschrift, 'De Blauwe Fedde'. 'De Blauwe Huizumer' zou 'De Blauwe Huizumer' niet zijn als wij daar niet meteen op reageerden met een e-mail, want op één van die voorkantjes ontwaarde ik waarschijnlijk een portret van Bauke Bies. Dit bleek inderdaad het geval. Het prijkte op de voorkant van 'De Blauwe Fedde' nûmer 19, jannewaris 1999.Op mijn verzoek kreeg ik het bewuste nummer toegestuurd.In het tijdschrift stond een interview met Bauke van 17 pagina's inclusief foto's. Dit verhaal geeft een genuanceerde Bauke Bies, die te kennen geeft dat hij al klaar was met de dood en dat hij het anders zou hebben gedaan als hij het over mocht doen. Hij zou zich dan meer op een maatschappelijke carrière hebben gericht.Er staat ook een verklaring in het verhaal voor het feit dat Bauke altijd met een beursje om de hals liep met daarop een apekop:'..........Yn'e wenkeamer fan Bauke Bies hingje neist de damtrofees allegear ansichtkaarten fan apen oan 'e muorre. 'Ja, dy binne fan Inge, in goeie freondin fan my hjir yn Grins. Sy neamt my altyd in aap, omdat ik sok lang hier ha. Ik tink dat ik har fan 'e jûn noch wol sjoch. Tenminsten, ik ha har juster noch oan 'e tillefoan hân. Ik ha seksueel fierder neat mei har hear.Ik bin altyd frijgesel west. Ik ha wol ris wat ferkearing hân. Yn '80 in healjier. En mei Renata, yn '86. Mar noait echt lang. Mar ik ha no in groupy, Sjoukje út Rinsumageast. Haha ! In Damgroupy. Dat hinget gewoan wat oan dy, dat giet nachts ek wol gewoan wer nei hûs ta hear. ........'Losse nûmers kostje in ryksdaalder it stik. Oude nummers zijn te bestellen via een briefje naar : Redaksje 'De Blauwe Fedde' , Bedumerweg 111, 9716 AK Grins (Groningen). Een echt verzamelaarsitem. Het verhaal is ook opgenomen in een later verschenen boek van Meindert Talma met de titel De Blauwe Fedde, waarin verhalen staan over opvallende Friezen.

FEITEN
Het gezin Bies kende drie kinderen. Bauke was de oudste, Hylkje en Lammert waren zijn zus en broer.Bauke speelde voor de volgende damclubs: Donkerbroek, Huizum, Fivelgo Appingedam, De Vrienden Damkring Groningen en Rinsumageest.Per 1 juli 1998 stond Bauke als 3e Fries in de nationale ratinglijst vermeld(nieuw: 1435 . oud: 1427 . 263 partijen). Auke Scholma stond vierde, maar kon op 1 juli 1999 zoveel ratingwinst bijboeken, dat hij, ook nu de naam van Bauke hierin ontbreekt, de derde plaats zou hebben overgenomen.Bauke kon zijn hoge positie in de ratinglijst met gemak handhaven, maar altijd zal de vraag blijven of hij met een gezond hart nog hoger had kunnen komen. Bauke wilde namelijk niet te fanatiek met dammen bezig zijn.Het leven bood meer. In de jaren 80 was hij vaak actief in het NK en op internationaal niveau. In de jaren 90 doet Bies het iets rustiger aan.Voor het team van Rinsumageest maakte hij een speciale uitzondering. Hij moest dan wel dagen bijkomen van een wedstrijd.

In Turbo Dambase staan 655 partijen van Bauke Bies.
De eerste partij is:Bauke Bies - Henk Hosper : 2-0 NK Aspiranten 8-4-1974.
De laatste partij is:Paul Oudshoorn - Bauke Bies : 1-1 NC Rinsumageest-Hiltex 13-3-1999.

1959 > geboorte Bauke Bies vernoemd naar pake Bauke uit Waskemeer.
1972 > wordt lid van Damclub Donkerbroek
1973 > 1e in FK Aspiranten 1974 > 5e in FK Aspiranten
5e in finale NK Aspiranten
1e FK Sneldammen Eerste klasse
1975 > 6e FK Junioren
    1e prijs in jeugdtoernooi Huizum (een radio)
1976 > 1e FK Sneldammen Junioren
1e NK Sneldammen Junioren
2e FK Junioren
3e NK halve finale Junioren
7e FK Senioren1977 > 2e NK Sneldammen Junioren
1e FK Junioren (voor Oege Dijkstra en Johan Bulstra)
3e NK Junioren
1e WK Jeugd Amsterdam (nam deel als invaller)
    - sprak hier zelf later relativerend over -
4e NK kwartfinale Senioren (Rayonwedstrijden)
6e/7e FK Senioren (Johan Capelle werd kampioen)
8e KSH-toernooi jeugdgroep Hoogezand
Candidat Maitre International (CMI)
     debuut in Huizum-1 ( 1-1 tegen Gerrit Kloosterman van Constant)1978 > 1e FK Sneldammen Junioren
2e NK Sneldammen Junioren
2e NK Junioren achter Nico Knoops + Jos Stokkel- in Zalen Tivoli Leeuwarden -
1e FK Junioren
1e NK halve finalegr. A (laat studie voorgaan, speelt geen finale)
KNDB Prestatieprijs Junioren
5e Jeugdtoernooi Brunssum
Maitre National (MN)
1979 > 2e Alukon 6-kamp Internationaal Bedum
    Nederland - Frankrijk 41-23
2e NK kwartfinale Senioren (Rayonwedstrijden)
9e NK halve finalegroep A
3e Dammen op de Dam (Amsterdam)
1980 > 3e NK Sneldammen Senioren
4e Dammen op de Dam (Amsterdam)
2e NK halve finalegroep A
4e NK Senioren
1e FK Senioren
1981 > 2e Brunssum
USSR - Nederland 41-39
11e NK Senioren
2e FK Senioren
1982 > Nederland - USSR 36-44
4e NK halve finalegroep A
4e NK Senioren
4e Dammen op de Dam (Amsterdam)
Grand Maitre National (GMN)
1983 > USSR - Nederland 42-38
7e NK Senioren
1e Brunssum
8e Dammen op de Dam (Amsterdam)
1984 > Nederland - USSR 30-34
9e NK halve finalegroep B
1e Brunssum
1985 > USSR - Nederland 40-40
4e NK halve finalegroep B
7e NK Senioren
8e Brunssum
1986 > 5e Rabenhaupt Toernooi Groningen
Nederland - USSR 34-46
2e NK halve finalegroep B
8e NK Senioren
1e Brunssum    deelname Parijs
1987 > 3e Rabenhaupt Toernooi Groningen
USSR - Nederland 44-36
7e NK halve finalegroep B
3e Brunssum
1988 > 4e t/m 7e Brunssum
8e NK halve finalegroep B8
1989 > USSR - Nederlanddeelname NK te Leeuwarden - speelt een partij van bijna 9 uren tegen Anton Schotanus, uitslag 1-1.
    deelname NK halve finale
    deelname Rabenhaupt Groningen
    deelname nat.comp. in 1e kl.B 1989-'90
    deelname Andreiko Memorial    deelname trainingsmanifestatie
1990 > deelname NK    deelname Javaanse Jongens Groningen
    deelname nat.comp 1e kl.B 1990-'91
deelname Open Kamp. van Friesland
1991 > deelname NK halve finale
1992 > deelname Open Kamp. van Friesland
1993 > deelname Kampioenschap van Friesland:- 2e pl. achter Anton Schotanus -
deelname nat.comp. 1e kl.B 1993-'94
1994 > deelname nat.comp. 1e kl.B 1994-'95
    deelnemer beker NK
1995 > deelname nat.comp. Hoofdklasse 1995-'96
1996 > deelname beker NK
    deelname nat.comp. Hoofdklasse 1996-'97
    deelname Kampioenschap van Friesland:
    - 2e pl. achter Foeke Tiemensma -
deelname NK halve finale
1997 > deelname nat.comp. Hoofdklasse 1997-'98
1998 > deelname Masters Leeuwarden
    deelname nat.comp. Hoofdklasse 1998-'99

In de bovenstaande lijst is uiteraard niet compleet.Auke Scholma heeft in zijn Leeuwarder Courant-rubrieken van juni en juli 1999 diverse partijfragmenten geplaatst. Wij voegen hieraan toe:

Rinsumageest - Huizum, 7-1-1995,
B. Bies - A.P. Kooistra: